صرافی ارز دیجیتال چیست؟ همه چیز درباره اکسچنج رمزارزها

صرافی ارز دیجیتال چیست؟ برای خرید، فروش، و به طور کلی انجام معاملات مالی به خصوص در حوزه ارزهای دیجیتال، لازم است به یک صرافی ارز دیجیتال مراجعه نمایید. صرافی‌های ارز دیجیتال، نهادهای مجازی هستند که فعالیت‌های خود را از طریق وب ‌سایت یا اپلیکیشن موبایل انجام می‌دهند. در صورتی که مفهوم صرافی ارز دیجیتال برایتان جدید است، و یا می‌خواهید با نحوه انجام معاملات، انواع صرافی‌ها، و نحوه استفاده از آن‌ها در ایران آشنا شوید، خواندن این مقاله برای شما امری ضروری است.

صرافی ارز دیجیتال چیست؟

امروزه پیش از هرگونه فعالیت در بازارهای مالی باید بدانید که صرافی ارز دیجیتال چیست؟ کاربر آن در کجاست و چگونه می‌توان از آن استفاده کرد؟ صرافی ارز دیجیتال یا تبادل(Exchange) یک زیرساخت است که افراد امکان معامله و تبدیل ارزهای دیجیتال خود به ارز دیجیتال دیگر یا پول ملی را دارند. صرافی ممکن است به صورت یک وب‌سایت فعال یا اپلیکیشن موبایل که روی تلفن همراه نصب می‌شود، یا هر دو ارائه شود. با ثبت ‌نام در یک صرافی ارز دیجیتال، افراد قادر به خرید ارز دیجیتال در مقابل پول ملی یا ارز دیجیتال دیگر هستند، همچنین می‌توانند ارز دیجیتال خود را در مقابل ارز فیات(ارز سنتی مانند ریال) یا یک ارز دیجیتال دیگر به فروش برسانند. برای ثبت نام یا انجام معامله در صرافی ارز دیجیتال، لازم نیست به صورت حضوری در محل دفتر صرافی حضور داشته باشید. تنها کافی است که از طریق سایت یا اپلیکیشن موبایل اقدام نمایید. این امکان به شما ارائه می‌شود زیرا هنگامی که با دارایی‌های دیجیتال سروکار داریم، نیاز به حضور فیزیکی از بین می‌رود.

صرافی ارز دیجیتال چگونه کار می کند؟

حال که می‌دانید صرافی ارز دیجیتال چیست، بهتر است با کاربرد و نحوه کارکرد آن نیز آشنا شوید. روش عملکرد یک صرافی ارز دیجیتال به نوع آن بستگی دارد. در اینجا نوعی از صرافی‌ها را داریم که به یکی از این دو شکل عمل می‌کنند:

حالت اول:

در این اول، شما مستقیماً با خود صرافی معامله می‌کنید. به عبارت دیگر، ارز دیجیتال را از صرافی می‌خرید یا به صرافی می‌فروشید. در این روش، صرافی خود طرف معامله است. این به این معناست که شما می‌توانید ارز دیجیتال را مستقیماً از صرافی خریداری کنید یا ارز دیجیتال خود را به صرافی بفروشید. درآمد صرافی از تفاوت قیمت خرید و فروش معاملات حاصل می‌شود.

حالت دوم:

در روش دوم، صرافی به عنوان یک واسط بین خریداران و فروشندگان عمل می‌کند. صرافی خود طرف معامله نیست و تنها واسط برای انجام معاملات است. این نوع صرافی از هر معامله کارمزدی(مثلاً ۰.۱ درصد از مبلغ معامله) دریافت می‌کند. اغلب در سطح جهانی، صرافی‌ها به این روش عمل می‌کنند. اما در ایران بیشتر صرافی‌ها به حالت اول تمایل دارند، به عبارت دیگر، صرافی خودشان طرف معامله است. جفت‌ارز در صرافی‌ها برای نمایش تبدیل یک ارز دیجیتال به ارز دیجیتال دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. مثلاً در نماد اختصاری BTC/USDT، BTC نمایانگر بیت کوین و USDT نمایانگر تتر است. این نشانگر جفت‌ارز بیت کوین و تتر به شکل BTC/USDT است. اگر بخواهید به عنوان مثال بیت‌کوین بفروشید و تتر دریافت کنید، باید به صفحه جفت‌ارز BTC/USDT در صرافی مراجعه کنید.

معرفی انواع صرافی ارز دیجیتال

بهتر است بدانید که صرافی‌های ارز دیجیتال به دو متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می‌شوند که هر کدام مزایا و معایبی را به همراه دارد.

صرافی متمرکز چیست؟

صرافی‌های متمرکز، همان‌طور که از نام آن‌ها پیدا است، توسط یک نهاد یا شرکت خاص اداره می‌شوند و کنترل کاملی بر صرافی و همچنین دارایی‌های داخل صرافی توسط چند شخص یا نهاد را در دست دارند. در زمان نگارش این متن، بیشتر صرافی‌های ارز دیجیتال، از قبیل بایننس، کوین بیس، کراکن، هوبی (Houbi)، بیتفینکس(Bitfinex) و… از نوع متمرکز هستند. طبق داده‌های کوین مارکت کپ، در زمان نگارش این بخش از مقاله، بیش از ۹۰٪ از حجم معاملات ارزهای دیجیتال در اختیار صرافی‌های متمرکز قرار دارد. در این صرافی‌ها، کنترل کامل بر دارایی‌های دیجیتال افراد در دست صرافی قرار دارد. به عبارت دیگر، دارایی‌ها در کیف پول صرافی نگهداری می‌شوند و فقط موجودی عددی حساب کاربران در صرافی ثبت می‌شود.

یکی از بزرگترین ضعف‌های این نوع صرافی‌ها، به نظر برخی از فعالان این حوزه، متمرکز بودن است که در تضاد با ذات غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال قرار دارد. این نقطه‌ی ضعف، به‌ویژه در بین کاربران ایرانی که به‌دلیل تحریم‌ها همیشه با خطر مسدود شدن حساب روبه‌رو هستند، بیشتر به چشم می‌آید.

صرافی غیرمتمرکز چیست؟

صرافی‌های غیرمتمرکز به عنوان نوعی نوین از صرافی‌های ارز دیجیتال مطرح هستند که احتمالاً در آینده بخش مهمی از این بازار را به خود اختصاص خواهند داد. اصلی‌ترین تفاوت میان یک صرافی غیرمتمرکز و یک متمرکز، نحوه مدیریت و کنترل دارایی‌هاست. در یک صرافی غیرمتمرکز، اداره‌کنندگان صرافی هیچ نقشی در کنترل دارایی‌های افراد ندارند. در این نوع صرافی‌ها، با استفاده از تکنولوژی بلاک‌چین، قراردادهای هوشمند و سایر پروتکل‌های غیرمتمرکز، انتقال دارایی‌ها مستقیماً از کیف پول شخصی هر فرد انجام می‌شود. به عبارت دیگر، فرد وارد سایت صرافی می‌شود، کیف پول شخصی خود را به صرافی متصل می‌کند، و از داخل کیف پول خود، ارز را به یک قرارداد هوشمند ارسال می‌کند تا معامله انجام شود، سپس از همان قرارداد هوشمند، ارز جدید خود را دریافت می‌کند.

با وجود اینکه این صرافی‌ها مزایای قابل توجهی در مقایسه با نوع متمرکز دارند، به دلیل چالش‌های فنی و ساختاری، هنوز نمی‌توانند به عنوان یک جایگزین کامل برای صرافی‌های متمرکز مطرح شوند. زیرا صرافی‌های غیرمتمرکز از زیرساخت‌های بنیادین بلاک‌چین استفاده می‌کنند، مقیاس‌پذیری بلاک‌چین تأثیر قابل توجهی بر عملکرد صحیح آن دارد. به عنوان مثال، یونی‌سواپ از شبکه اتریوم استفاده می‌کند و این امر در اوایل سال ۲۰۲۱ باعث افزایش کارمزد هر تراکنش به بالای ۴۰ دلار شد، زیرا تراکنش‌ها باید روی شبکه اتریوم انجام شود و شبکه اتریوم در آن زمان پرتراکنش بود.

همچنین، در حال حاضر اتصال بین بلاک‌چین‌های مختلف در صرافی‌های غیرمتمرکز انجام نمی‌شود یا بسیار دشوار است. به عنوان مثال، اگر شما بخواهید با بیت‌کوین یا یک توکن که فقط روی بلاک‌چین ترون وجود دارد، معامله کنید، این کار در یونی‌سواپ امکان‌پذیر نیست، زیرا یونی‌سواپ تنها از شبکه اتریوم و توکن‌های مبتنی بر اتریوم پشتیبانی می‌کند.

سخن آخر

در این نوشتار همانطور که وعده داده شد، پاسخ به سوال صرافی ارز دیجیتال چیست، را در اختیار شما عزیزان قرار دادیم. صرافی‌های ارز دیجیتال به عنوان یک بخش اساسی در جهان ارزهای دیجیتال و بلاک‌چین وظایف مختلفی انجام می‌دهند. همانطور که گفته شد این صرافی‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: متمرکز و غیرمتمرکز. صرافی‌های متمرکز تحت کنترل یک نهاد یا شرکت خاص قرار دارند و کنترل دارایی‌ها به دست چند شخص یا نهاد است. از طرف دیگر، صرافی‌های غیرمتمرکز از تکنولوژی بلاک چین برای اجرای قراردادهای هوشمند و انتقال مستقیم دارایی‌ها بین افراد استفاده می‌کنند و اداره‌کنندگان صرافی هیچ کنترلی بر دارایی‌ها ندارند.

صرافی‌های ارز دیجیتال نقش مهمی در امکان مبادله و نگهداری ارزهای دیجیتال بر عهده دارند. صرافی‌های غیرمتمرکز به عنوان نوع نوینی از این صرافی‌ها در حال جلب توجه هستند اما هنوز چالش‌های فنی و ساختاری دارند که باید حل شوند. از این رو، انتخاب بین یک صرافی متمرکز و یک صرافی غیرمتمرکز بستگی به نیازها و ترجیحات هر فرد دارد.