وب سرور چیست؟ یکی از اصطلاحات رایج در دنیای وب، وب سرور است. وب سرور یا سرور وب، یک نرمافزار کامپیوتری است که وظیفه اصلی آن ارائه اطلاعات و خدمات مورد نیاز به صورت صفحات وب به کاربران است. در واقع، وب سرویسها اطلاعات درخواستی را به صورت فایل HTML همراه با هر نوع داده دیگر مانند تصاویر، متن، فایلهای CSS و همچنین جاوا اسکریپت به مرورگر کاربران ارسال میکنند.
به طور خلاصه، وب سرورها نرمافزارهای کامپیوتری هستند که درخواستهای کاربران را از طریق مرورگرها با استفاده از پروتکل HTTP دریافت کرده و پس از پردازش، پاسخ موردنظر را به آنها ارسال میکنند. به عبارت دیگر، این وب سرورها مسئول ارائه صفحات وب سایتها به کاربران هستند. برای درک بهتر از مفهوم وب سرور و کاربرد آن، تا انتهای این نوشتار با ما همراه باشید.
وب سرور چیست؟
پیش از آنکه توضیح دهیم وب سرور چیست و چه معنایی دارد، بهتر است بفهمیم که وب سرور در واقع زیرمجموعهای از سرور است و به نوعی فرزند آن تلقی میشود. به زبان ساده، یک وب سرور مسئول ذخیرهسازی و ارسال محتوای یک وب سایت به کلاینت(مشتری) است که درخواست آن را ارسال کرده است. این محتوا ممکن است شامل متن، عکس، فیلم یا حتی اطلاعات یک اپلیکیشن باشد. بیشترین کاربری از این وب سرورها توسط مرورگرها صورت میگیرد که به عنوان کلاینتهای رایج محسوب میشوند.
زمانی که یک وب سایت را بارگذاری میکنید یا بر روی لینک دانلود کلیک میکنید تا یک فایل را دانلود کنید، عملاً مرورگر شما در حال ارسال درخواست به وب سرور آن وب سایت است. این مهم نیست که وب سایت مورد نظر بر روی یک هاست اشتراکی باشد یا در یک سرور مجازی در ایران یا خارج از کشور قرار داشته باشد، در هر صورت درخواست شما به سمت وب سرور ارسال میشود.
بیشتر بخوانید: مقایسه روتر و مودم
کاربرد وب سرور چیست؟
وب سرور میتواند به سختافزار، نرمافزار یا ترکیبی از هر دو که با یکدیگر همکاری میکنند، اشاره کرد.
از نظر سختافزاری، وب سرور یک رایانه است که نرمافزار وب سرور و فایلهای مربوط به اجزای وب سایت را ذخیره میکند؛ به عنوان مثال، اسناد HTML، تصاویر، استایلشیتهای CSS و فایلهای جاوا اسکریپت. این وب سرور به اینترنت متصل است و تبادل اطلاعات با دیگر دستگاههای متصل به وب را پشتیبانی میکند.
از نظر نرمافزاری، یک وب سرور شامل چندین بخش، حداقل یک سرور HTTP، است که نحوه دسترسی کاربران به فایلهای موجود در هاست را کنترل میکند. یک سرور HTTP بخشی از نرمافزار است که URLها (آدرسهای وب) وHTTP (پروتکلی که مرورگر برای مشاهده صفحات وب استفاده میکند) را درک میکند. این سرور از طریق نام دامنه وب سایتها (مانند nicenetgame.com) قابل دسترسی است و محتوا را به دستگاه کاربر نهایی ارائه میدهد. به عنوان مثال، وب سرورهای معروف شامل Apache، Nginx، IIS و LiteSpeed هستند.
در سطح ابتدایی، هر زمان که مرورگر به یک فایل که در یک سرور وب میزبانی میشود نیاز دارد، از طریق HTTP درخواست میکند. درخواست به وب سرور(سختافزار) میرسد، سرور HTTP(نرمافزار) درخواست را میپذیرد، سند درخواستی را پیدا میکند(در صورت عدم یافتن، یک پاسخ 404 برگردانده میشود) و آن را از طریق HTTP به مرورگر ارسال میکند.
منظور از وب سرور داینامیک و استاتیک چیست؟
برای انتشار یک وبسایت، نیاز به یک وب سرور استاتیک یا دینامیک دارید. در یک نوشتار جداگانه، به تفصیل به بررسی مفهوم سرور در زبان ساده پرداختهایم.
وب سرور استاتیک چیست؟
یک وب سرور استاتیک شامل یک کامپیوتر(سختافزار) به همراه یک سرور HTTP (نرمافزار) ست. این سرور به عنوان “استاتیک” شناخته میشود زیرا فایلهای میزبانی شده را “همان گونه که هستند” به مرورگر شما ارسال میکند.
وب سرور دینامیک چیست؟
یک “هاست وب سرور پویا یا دینامیک” شامل یک وب سرور استاتیک به علاوه یک نرمافزار اضافی، معمولاً یک سرور برنامه و یک پایگاه داده، میشود. این سرور به عنوان “پویا” شناخته میشود چرا که سرور برنامه، فایلهای میزبانی شده را قبل از ارسال به مرورگر شما، از طریق سرور HTTP بهروز میکند.
به عنوان نمونه، برای ایجاد صفحات وب نهایی که در مرورگر دیده میشوند، ممکن است سرور برنامه قالب HTML را با محتویات یک پایگاه داده پر کند. وبسایتهایی مانند MDN یا ویکیپدیا دارای هزاران صفحه وب هستند، اما این صفحات به اصطلاح اسناد HTML واقعی نیستند. به جای آن، آنها فقط چند قالب HTML و یک پایگاه داده گسترده هستند. این امر باعث سهولت و سرعت بیشتر در نگهداری و ارائه محتوا میشود.
همانطور که ذکر شد، برای دریافت یک صفحه وب، مرورگر شما یک درخواست به سرور وب سایت ارسال میکند. سپس سرور در فضای ذخیرهسازی خود، به جستجوی فایل مربوط به درخواست میپردازد. هنگامی که فایل پیدا میشود، سرور آن را میخواند، پردازش لازم را انجام میدهد و نتیجه را به مرورگر ارسال میکند.
مقاله پیشنهادی: کانتینرسازی چیست؟
معرفی بهترین وب سرورها
حال که میدانید وب سرور چیست و چه کاربردی دارد، بهتر است کمی با انواع وب سرور نیز آشنا شوید.
وبسرور آپاچی(Apache)
با توجه به قابلیتها و ویژگیهای خود، این وبسرور به سرعت به یکی از محبوبترین ارائهدهندگان خدمات HTTP تبدیل شده است. وظیفه Apache به عنوان یک وبسرور، پردازش درخواستها و ارائه محتوای وب سایت میباشد. طراحی و توسعه این وبسرور برای سیستم عامل لینوکس انجام شده است.
آپاچی به عنوان یک وبسرور متنباز شناخته میشود، به این معنی که کدهای منبع آزادی دارد و برای همگان در دسترس است. این ویژگی امکان افزودن ماژولها و بهینهسازی مداوم آن توسط برنامهنویسان از سرتاسر جهان را فراهم کرده است.
یکی از ویژگیهای مثبت برجسته آپاچی این است که با کمترین پیکربندی میتواند حجم زیادی از ترافیک را مدیریت کند. در طول دههها، آپاچی به خوبی اثبات کرده است که دارای پایداری مناسبی در کار با پلتفرمهای مختلف میباشد.
بیشتر بخوانید: نات کوین چیست؟
وبسرور
LiteSpeed به لحاظ عملکرد و سرعت پاسخ در میان وبسرورهای دیگر، به عنوان پیشرو شناخته میشود. با تنوع افزونهها و ویژگیهای مختلف که دارد، میتوانید از آن برای راهاندازی یک میزبانی وب استفاده کنید. LiteSpeed به دلیل ساختار خاصی که دارد، قادر است بهبود عملکرد میزبانی وب را فراهم کند و همچنین توانایی ارائه خدمات به هزاران کاربر را در یک زمان دارد.
لایتاسپید با آپاچی کاملاً سازگار بوده و میتواند پیکربندیهای آن را نیز بارگذاری کند؛ بنابراین، معمولاً در کنار آپاچی نصب میشود.
وبسرور Nginx
وبسرور Nginx به منظور ارائه مقدار کمتری رم و مدیریت تعداد بیشتری پروسه طراحی شده است. در مقایسه با روش ساخت یک پروسه جداگانه برای هر درخواست تحت وب، Nginx از یک راهکار استفاده میکند که درخواستها را در یک thread جداگانه مدیریت میکند. از طریق Nginx، میتوانید با یک پروسه اصلی چندین پروسه کاری را کنترل کنید. این وبسرور عمدتاً در کنار آپاچی نصب میشود و در خط مقدم پردازش درخواستهای وب قرار میگیرد.
بیشتر بخوانید: ساب دامین چیست؟
وبسرور Lighttpd
Lighttpd یک وبسرور متنباز است که به خصوص برای محیطهایی که با مشکل سرعت مواجه هستند، طراحی شده است. علاوه بر عملکرد مناسب، این وبسرور انعطافپذیری و سطح امنیتی مناسبی دارد که با استانداردهای دیگر وبسرورها هماهنگ است. تخصص اصلی این وبسرور در مدیریت همزمان تعداد زیادی درخواست وب است.
وبسرور (IIS)Internet Information Services
IIS یک وبسرور از شرکت مایکروسافت است که بر روی سیستمهای ویندوزی اجرا میشود و از انعطافپذیری بسیار بالایی برخوردار است.
بر خلاف وبسرورهای لینوکسی که تنها زبانهای خاصی را پشتیبانی میکنند، IIS علاوه بر فریمورکهای داتنت، انواع مختلفی از فریمورکها و زبانهای برنامهنویسی مانند PHP را نیز پشتیبانی میکند. این امکان از اهمیت زیادی برخوردار است. همچنین، با دارا بودن افزونهها و امکانات متنوع، IIS انعطافپذیری بالایی را در پردازش و مدیریت انواع فریمورکها فراهم میکند.
سخن آخر
در این نوشتار همانطور که وعده داده شد، پاسخ به سوال وب سرور چیست را به طور کامل در اختیار شما عزیزان قرار دادیم. در پایان، وب سرورها نقش بسیار حیاتی در ارتقاء تجربه کاربری در دنیای وب ایفا میکنند. با انتخاب وب سرور مناسب، امکان ارائه سریع و قابل اطمینان صفحات وب، افزایش امنیت، و پشتیبانی از انواع زبانها و فریمورکها فراهم میشود. در هر پروژه و وبسایت، انتخاب و بهینهسازی وب سرور از اهمیت بالایی برخوردار است. امیدوارم این مقاله به شما کمک کرده باشد تا بهترین تصمیمات را در این زمینه بگیرید و تجربه کاربران شما را بهبود بخشید. با ادامه تلاش و پیشرفت در این حوزه، امکانات وب سرورها به سرعت گسترش مییابد و جهان دیجیتال را به سمتی مثبتتر هدایت میکند.